اساساً تحول معماري در شهر بندرعباس به دو دوره (قبل از دهه 40) و (بعد از دهه 40) تقسيم مي شود. در آغاز دهه 40 با پي بردن دولت وقت به موقعيت استراتژيک بندرعباس به دليل وجود شيلات، بنادر، توسعه تأسيسات نيروي دريايي و هوايي تحولاتي در ساختار جمعيتي اين شهر به وجود آمد و با رونق تجارت بندرعباس در آن دوران کم کم حضور مهاجران جوياي کار در شهر چهره اي ديگر ايجاد کرد.
تغييرات کسب و کارها و ترکيب جمعيت در ساخت و سازها در شکل گيري الگوي معماري موثر بوده که البته با گذر زمان قابل رويت است. در اين ميان براي زمينه سازي جهت رشد و پيشرفت شهر، ساخت ساختمان هاي مختلف اعم از تجاري و مسکوني شروع شد که عموماً پلان آنها به صورت نقشه هاي تيپ از پايتخت فرستاده مي شد. اما حضور معمار جوان، غلامحسين کنت که فارغ التحصيل کارشناسي ارشد معماري از دانشگاه هنرهاي زيبا در دهه 40 بود و ساير هم دوره هايش تحولي بزرگ در زمينه معماري اين شهر ايجاد کرد.
اين امر منجر شد که از اجراي نقشه هايي تيپي که از پايتخت به شهرهاي مختلف ارسال مي شد و از لحاظ اقليمي با منطقه سازگاري نداشت، جلوگيري شود و بندرعباس نيز وارد فازي شده بود که به طراحي ساختمان هاي مختلف متناسب با اقليم روي آورد.
مهندس غلامحسين کنت، چهره ماندگار معماري ايران در اين نوع طراحي ها و ساخت و سازهاي بناها بر اساس اقليم، مصالح بومي، فرهنگ و سبک زندگي مردم استان نقش موثري داشته است.
بناهاي زيادي توسط مهندس کنت در آن سال ها و حتي پس از آن در اين شهر ساخته شد که همه آنها هويت و اصالت معماري بومي منطقه اي را به رخ مي کشد و گاهاً به ميراث اين شهر تبديل شده اند.
از اين ميان طراحي ساختمان کتابخانه عمومي بندرعباس (شهدا)، بازسازي و تبديل آب انبارهاي قديمي بندرعباس به موزه، رستوران و تئاتر، ساختمان شهرداري بندرعباس، اداره کل دارايي هرمزگان، اداره برق منطقه اي استان، هتل آتيلار، بازار شهرداري بندرعباس را مي توان نام برد که توسط غلامحسين کنت طراحي شده اند.
بارها در سخنراني ها و انتقادات مهندس کنت به اين موضوع اشاره شده است که ساختمان هايي که با مطالعات دقيق اقليمي و سازه اي ساخته شده است، مورد تغيير کاربري، بازسازي و يا تغييرات سليقه اي و غير اصولي قرار گرفته است.که خب البته عدم دانش کافي و نگاه هاي سليقه اي بسياري از مديران منجر به تغييراتي در ظاهر بناها شده که گاهاً روي سازه بنا نيز اثر گذار بوده است که شايد نشانه هاي آن در چند سال آتي خودنمايي کند. مانند: بازسازي کتابخانه شهدا، که مهندس کنت معتقد است طرح سازه را خراب کرده اند در صورتي که مي توانستند براي تغيير طرح از وي مشورت بخواهند.
همچنين در رابطه با ساختمان شهرداري بندرعباس که از طراحي هاي وي است، تأکيد کرد: در سالهاي اخير در طبقه بالاي اين ساختمان اتاق هايي اضافه کرده اند که در صورت مشاوره با بنده مي توانستند اين کار را به صورت اصولي انجام دهند که در اين مورد نيز با من مشورتي نشد.
حال اين بار به سراغ ساختمان اداري ديگري واقع در بلوار امام خميني (ره) مي رويم، ساختماني که اين روزها در حال تغيير نماي بيروني است و البته از تغييرات احتمالي در جداره و يا مسير هاي حرکتي دروني بناي آن نيز اطلاعي ندارم. وقتي که هر روز از جلو اين ساختمان عبور مي کنم به ياد صحبت هاي مهندس کنت که به نوعي پايه گذار معماري مدرن همساز با اقليم در اين منطقه بوده است مي افتم که (من زنده ام و در تغييرات احتمالي در ساختمان هايي که طراحي کرده ام حداقل با بنده مشورت کنيد).
حال جاي سوال دارد چرا نماي ساختماني که از آجر به عنوان مصالح اصلي نما در تطابق با اقليم و گرد و خاک هواي بندرعباس استفاده شده است و همچنين موتيف هاي ايراني در آجر کاري و جزئيات به کار رفته است؛ بايد تغيير کند؟ اگر اين تغييرات سليقه اي باشد آيا به اين معني نيست که اين پول ها همه از جيب مردم مي رود ؟و اگر بايد تغيير کند چرا از کامپوزيت استفاده مي شود؟آيا در اين مسأله هيچ مشورتي با جناب کنت صورت پذيرفته يا خير؟
آيا اساساً نتيجه نهايي نما ساختمان مهم بوده است و با دفتر مشاوري مشورتي صورت گرفته و يا سليقههاي شخصي دخيل است؟ و جدا از مسئله مهم هويت، که اين روزها در دنياي معماري در تمام نقاط جهان معماران در تلاش هستند که مفاهيمي که اصالت و هويت را نشان مي دهدرا زنده نگه دارند و حفظ کنند و بسط و گسترش دهند؛ چرا در بازسازي همين بناهاي هويت ساز معماري به ضوابط و اصول اهميتي داده نمي شود؟ مگر مسوولين امر نمي دانند که استفاده از نماي کامپوزيت ممنوع شده است؟ حتي در بازسازي بناهاي قديمي؟!
استفاده از نماي کامپوزيت در بناهاي مسکوني ممنوع شد
در حاليکه هر از چند گاهي آتش سوزي در نماهاي ساختمانهاي اداري و تجاري و حتي مسکوني خبر ساز ميشود، استفاده از کامپوزيت در نماي ساختمانهاي مسکوني ممنوع شد.ترکيبات کامپوزيت با محيط زيست هماهنگ نيست چراکه ورقهاي کامپوزيتي از دولايه آلومينيوم و يک لايه مرکزي از جنس مواد معدني و يا پلي اتيلني درست شده که همين باعث اشتعال زايي ميشود و در هيچ کشوري ساختمانهاي مسکوني از اين محصول براي نماسازي استفاده نميکنند، اما در کشور ما به دليل الگوسازي غلط، اين موضوع رواج پيدا کرده است که بايد از آن جلوگيري شود.
عوارض 10 هزار توماني براي هر مترمربع کامپوزيت در نماسازي
شوراي شهر تهران طي اقدامي استفاده از مصالح کامپوزيت براي نماسازي در کاربريهاي مسکوني را ممنوع اعلام کرد. ضمن اينکه از اول فروردين 92 در صورت استفاده از کامپوزيت در کاربريهاي غير مسکوني، به ازاي هر مترمربع 10هزار تومان عوارض وضع شد که مبلغ اين عوارض مطابق نرخ تورم ساليانه در سنوات بعدي تعديل ميشود.
استفاده از نماي کامپوزيت در بازسازي ساختمانها ممنوع شود
محمدي، مديرعامل سازمان آتشنشاني تهران؛ در مصاحبه اي که در مرداد 1401 با ايلنا داشته است؛ درباره استفاده از متريال کامپوزيت در بازسازي ساختمانها گفت: ما به مراکز دولتي و ساختمانهاي تجاري توصيه ميکنيم که متريال کامپوزيت را از نما به صورت کامل حذف کنند.
وي ادامه داد: البته استفاده از اين متريال در حال حاضر در ساختمانهاي نوساز ممنوع است و هيچ پروانهاي براي اين نوع ساختمانها صادر نميشود اما در بازسازيها استفاده ميشود و ما توصيه ميکنيم که از اين نوع مصالح ساختماني در بازسازي استفاده نکنند چراکه واقعا آسيبزا است و خطرات زيادي را به همراه دارد. اميدواريم روزي شاهد اين باشيم که استفاده از اين نوع مصالح از نماي ساختمانها به طور کامل حذف شود.
به گفته کارشناسان اگر برخلاف نقشه هاي مصوب در نماسازي کاري صورت پذيرد، مهندس ناظر از طرف راه و شهرسازي و سازمان نظام مهندسي به دستگاههاي نظارتي معرفي مي شود.حتي اگر طرح فعلي ساختمان دستخوش تغيير باشد بايد طرح جديد نما توسط طراح واجد صلاحيت ارائه شود و در کميته نما مصوب شود و بر اين اساس پيش رود.
براساس فصل هفتم مقررات ملي ساختمان صدور مجوز براي اجراي نماي کامپوزيت در ساختمانهاي مسکوني، تجاري و اداري ممنوع شد. چراکه کامپوزيت دولايه آلومينيوم با هسته اي از مواد پلاستيکي است که در صورت بروز آتش سوزي در يک نقطه، آتش به همه ساختمان سرايت مي شود. اين ممنوعيت براي حفاظت از جان و مال عموم شهروندان به تصويب رسيده است چراکه موادي از مشتقات نفتي در کامپوزيت بلاي جان مردم و آتش سوزي در ساختمان مي شود.
درانتها باز اين سوال ذهن مرا مشغول کرده است که چرا دغدغه اي براي نماي بصري شهر بندرعباس نيست و چهره آرام ساحلي بندرعباس با استفاده از مصالح گوناگون با جنس و بافت و رنگ متنوع و بعضاً آزار دهنده به نمايشگاه نامطلوبي از مصالح ناهمگون تبديل شده است؟؟؟
انتهای پیام»