جلیل نمازی از حقوق‌دانان شاخص هرمزگان است که نظرات حقوقی وی در زمینه مسائل مختلف سیاسی و اجتماعی در کشور همواره مورد توجه بوده است.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بندرعباس به بیان ابعاد حقوقی و فنی پرونده موسوم به «رومینا» پرداخت و گفت: در مورد پرونده رومینا که با عنوان سربریدن یک دختر نوجوان از سوی پدرش در جامعه مطرح شد، ابعاد و زوایای حقوقی مشخصی وجود دارد که اطلاع جامعه از کم و کیف آن میتواند اثربخش بوده و ضمن تقویت جنبه بازدارندگی موضوع، سبب تأثیر مثبت در جامعه و تقویت روابط میان فرزندان و والدین شده و مانع از تکرار مواردی این‌چنینی شود.
قوانین مجازات اسلامی در مورد کشته شدن فرزند توسط پدر چه می‌گوید ؟
ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی عنوان میکند که قصاص در صورتی ثابت می‌شود که مرتکب پدر یا اجداد پدری مقتول نباشد. بنابراین فرضیه اعدام پدر در مورد پرونده رومینا منتفی است. در این زمینه لازم است تا عموم مردم کشورمان بدانند که در بین جهانیان دو نگاه به حقوق شهروند موجود است یک نگاه صاحب خون مقتول را حکومت می‌داند که با پشتوانه حقوق عرفی همراه است و معتقد است که شهروند عضوی از جامعه است و جامعه متعهد به حفظ امنیت و صیانت از خون و جانش می‌باشد اما از نظر نگاه دوم صاحب خون مقتول حکومت نیست که این نگاه با پشتوانه مذهبی و شرعی همراه است و جوامع اسلامی از این نگاه پیروی می‌کنند. جامعه بشریت چه قبل از پیامبر اسلام و چه بعد از ایشان، قوانین مجازاتی برای خود وضع کرده است.
به قوانینی که قبل از پیامبر حاکم بودند قوانین امضایی می‌گفتند و اگر پیامبر آنان را تایید کرده بودند، قوانین تاییدی و به قوانینی که خود پیامبر تاسیس کردند قوانین تاسیسی میگویند که بر پایه آموزه‌های عالی‌ترین منبع موثق مسلمانان که قرآن کریم است شکل گرفته و در قران کریم ۵۱۳ آیه جز آیه الاحکام و نزدیک به ۶۰۰ آیه هم مربوط به معارف هستند. به همین دلیل قوانینی که مبتنی بر آیه الاحکام وضع شده‌اند راه گریزی ندارند و لازم الاجرا هستند.
ریشه ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی ما نیز به حوالی صدر اسلام برمی‌گردد و از دهه شصت هجری شمسی تا به امروز مورد استفاده سیستم قضایی کشور می‌باشد.
مجازات پدر رومینا بر اساس قانون چه خواهد بود؟
بر مجازات پدر رومینا مدلول ماده ۶۱۲ قانون تعزیرات حاکم است که این ماده مقرر میدارد که هر کس مرتکب قتل عمد شود و شاکی نداشته باشد یا شاکی داشته و از قصاص گذشت کرده باشد یا به هر علتی قصاص نشود در صورتی‌که اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه و بیم تجری مرتکب با دیگران گردد مرتکب را به حبس از ۳ تا ۱۰ سال محروم میکند.
البته به نظر میرسد دادگاه میتواند با توجه به مسایل و شرایطی که قتل بر اساس آن انجام شده درباره حبس و جنبه عمومی جرم تصمیم‌گیری کند، امکان دارد کیفیات مخففه و احتمال دارد مجازات تکمیلی نیز در مورد قاتل اعمال شود. مثلا بر اساس آن جنبه عمومی جرم از 3 سال کمتر شود یا جرم مجازات تبعید برای مجرم در نظر گرفته شود.
باید شکاف بین نسلی را با آگاهی و آموزش پر کنیم
به هر حال نه تنها عضوی از جامعه بلکه خود جامعه نیز در این پرونده آسیب دیده و همگان شاهد ماجرایی بوده‌اند که ابعاد مختلف اجتماعی و فرهنگی خاصی بر آن مترتب شد.
هر چند برخی ها معتقدند باید سنگینی نگاه و حرف مردم و وضعیت روانی پدر رومینا نیز مورد توجه قرار گرفته شود بنابراین برای تعیین مجازات پدر رومینا قضات صادر کننده رای به تمام مسایل توجه خواهند کرد و بر اساس آنها اقدام به صدور رای خواهند کرد.
اما حقیقت ماجرا آن است که ما در جامعه‌مان دچار نوعی شکاف میان نسلی هستیم. یعنی شتاب گرفتن فرآیند توسعه در ابعاد مختلف از جمله تکنولوژی و سخت‌شدن زندگی انسان‌ها بخصوص در زمینه اقتصادی سبب شده تا گفتمان مطلوبی میان والدین و فرزندان ما در خانواده شکل نگیرد و اثرات منفی این مسأله بسیار مهم در جامعه رخ دهد. به نظرم میرسد که کارشناسان مختلف اجتماعی باید در این زمینه وارد گود شده و خانواده‌ها بخصوص والدین را در نوع رفتار در این شرایط آموزش دهند. همچنین بر صدا و سیمای ما و رسانه‌های ما نیز واجب است که در این زمینه محتوا تولید کنند.
قانون در مورد پسری که رومینا با او فرار کرده، چه می‌گوید؟
شنیده شده که بهمن خاوری دستگیر شده و همچنین شنیده می‌شود او در عصبانی شدن پدر رومینا نقش داشته است.
بهمن خاوری بعد از اینکه قتل پیش آمد اقدام به انتشار عکس‌هایش با رومینا کرد و علت دستگیریش میتواند همین بوده باشد. بنابراین باید اذعان کرد که نمی توان کسی را بخاطر عصبانی کردن دیگران بازداشت کرد. دستگیری وی برای بررسی ابعاد بیشتر پرونده و بررسی نقش او در فراری دادن رومینا و رقم خوردن چنین شرایطی است. برابر اخبار منتشر شده رومینا حدود دوسال با بهمن خاوری در ارتباط بوده و شش روز نیز از خانه فرار کرده بنابراین اخذ چنین تصمیمی از سوی رومینا نمی تواند به یک مرتبه صورت پذیرد و نیازمند یک پیش زمینه تربیتی ناقص است. حال این تربیت ناقص میتواند از سوی جامعه و هم میتواند از سوی خانواده در تصمیم‌گیری مقتول موثر واقع شود.
فِلذا بر تربیت خانوادگی رومینا میتواند ایراد وارد شود با این اوصاف اگر خانواده رومینا مسئولیت‌های خود را در قبال تربیت فرزندش به درستی انجام میداد بی‌شک رومینا و بهمن خاوری هرگز به خود اجازه نمی‌دادند که چنین رابطه‌ای را برقرار کنند. با این حال به نظر بنده این خشم پدر بود که موجب بروز فاجعه شد بطوری که پدر بصورت آنی جگر گوشه ۱۴ ساله‌اش را در خواب سر ببرد. برخورد پدر اصلا با روح زمانه سازگاری ندارد.
آستانه تحمل در جامعه کاهش یافته است...
متاسفانه فشارهای حاکم بر جامعه از جمله فشارهای اقتصادی موجب شده که خشونت در جوامع افزایش یابد. بر قانون‌گذار لازم و ضروری است که مجازات‌ها در این بخش را تشدید کند و تک تک ما در جامعه واجب است که در همه حال بدنبال حفظ آرامش خود و همنوعان خودمان باشیم. یکی از موضوعاتی که ممکن است ما در رفتارهای روزانه‌مان کمتر بدان توجه کنیم، تقویت روحیه تعامل و همدلی با همنوعان‌مان در جامعه است. باید به یکدیگر کمک کنیم تا بتوانیم از مجموعه بحران‌های اجتماعی و اقتصادی کنونی که کشورمان و بعضا جهان نیز بدان مبتلا شده، عبور کنیم.
ارتقای آستانه تحمل در جامعه بخصوص در میان جوانان نیز از دیگر ضروریاتی است که باید در یک حرکت جمعی در جامعه به سمت آن گام برداریم.
انتهای پیام/*