قائم مقام وزیر بهداشت با تشریح هزینه نجومی و دردهای سرطان در ایران و مقایسه با کشورهای دنیا و اینکه نیترات آب تهران نیز رصد می‌شود از افزایش ۴ هزار تخت ویژه و بیمارستانی در کشور خبر داد و گفت: ۹۰ درصد مردم ما روزانه پنج وعده سبزی مصرف نمی‌کنند.
ایرج حریرچی در چهارمین نشست خبری خود با اصحاب رسانه، با تبریک دهه فجر چند شاخص مهم برای سنجش سلامت جامعه را برشمرد و به مقایسه آنها در قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخت و اظهار داشت: نخستین شاخص، میزان مرگ و میر زیر پنج سال است که این شاخص قبل از انقلاب 174 مرگ در هر هزار تولد زنده بوده است؛ این در حالی است که اکنون میزان مرگ و میر کودکان زیر پنج سال براساس آمار WHO در ایران 17 نفر از هر هزار تولد زنده است.
وی دومین شاخص را میزان مرگ و میر مادران عنوان کرد و گفت: یکی از دستاوردهای مهم ما کاهش آمار مرگ و میر مادران است. به طوریکه قبل از انقلاب میزان مرگ و میر مادران 245 نفر در هر 100 هزار نفر بوده، اما اکنون به میزان 19.5 در هر 100 هزار نفر کاهش یافته است. همچنین سومین شاخص، میزان امید به زندگی است که قبل از انقلاب 55 سال بوده و اکنون 74 سال است. این دستاوردهای بسیار مهمی است. یکی دیگر از شاخص‌های ما میزان پوشش واکسیناسیون است که اکنون به بالای 98 درصد رسیده است.
قائم مقام وزیر بهداشت ادامه داد: البته این آمار به این معنا نیست که آنچه که در حال حاضر به مردم ارائه می‌کنیم در شأن آنهاست، بلکه هنوز با کمبودهای زیادی مواجهیم و باید شاخص‌هایی مانند پرداخت از جیب مردم، امید به زندگی و طول عمر سالم در کشور را ارتقا بخشیم.
به‌کارگیری 4 هزار تخت بیمارستانی و ویژه در دهه فجر
حریرچی با اشاره به پروژه‌هایی که وزارت بهداشت در دهه فجر در دست افتتاح دارد، عنوان کرد: نخستین پروژه، افتتاح 2هزار و 613 تخت جدید در قالب 28 بیمارستان با اعتبار بالغ بر 7هزار 163 میلیارد ریال است. همچنین افتتاح یک‌هزار و 350 تخت ویژه را به طور همزمان در سراسر کشور و در بیمارستان‌های موجود با اعتبار 892 میلیارد ریال در قالب 205 پروژه در دست افتتاح داریم.
وی افزود: همچنین توسعه بخش‌های بیمارستانی موجود در قالب 95 پروژه و 918 تخت را بهره‌برداری خواهیم کرد. البته اکنون با توجه به کمبود تخت که مواجه هستیم، مجبوریم بسیاری از پروژه‌های توسعه‌ای خود را به رقم اینکه ساختمان برخی بیمارستان‌هایمان مشکل دارد، در بیمارستان‌های موجود ایجاد کنیم.
بهره‌برداری 691 خانه بهداشت روستایی
حریرچی در ادامه تشریح پروژه‌هایی که قرار است طی دهه فجر به بهره‌برداری رسد، گفت: در این راستا در زمینه فضاهای آموزشی 14 پروژه داریم که مجموعاً با 80 هزار مترمربع زیربنا به بهره‌برداری می‌رسند. همچنین در زمینه فضای بهداشتی، 691 باب خانه بهداشت در روستاها و 93 مرکز بهداشتی درمانی به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی تاکید کرد: جمع پروژه‌هایی که در دهه فجر قابل افتتاح است، 13 هزار و 71 میلیارد ریال بوده که در قالب یک‌هزار و 126 پروژه و مجموع زیربنای 551 هزار و 919 متر مربع به بهره‌برداری خواهند رسید.
72 درصد مرگ و میر ایرانیان ناشی از بیماری‌های غیرواگیر
قائم مقام وزیر بهداشت در آستانه هفته سرطان نیز اظهار کرد: در حال حاضر سیمای بیماری‌ها در کشور ما از بیماری‌های عفونی و تغذیه‌ای به سمت بیماری‌های غیرواگیر در حال تغییر است. در حال حاضر 4 بیماری غیرواگیر اصلی شامل بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان، بیماری‌های مزمن تنفسی و دیابت داریم که حیات را به خطر می‌اندازند.
حریرچی با بیان اینکه 72 درصد مرگ و میر مردم ما ناشی از بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: بیماری‌های قلبی و عروقی 45 درصد، حوادث 14 درصد و سرطان‌ها 12 درصد میزان مرگ و میر را به خود اختصاص می‌دهند. همچنین سالانه بیش از 90 هزار مورد جدید سرطان در کشور داریم و شایع‌ترین سرطان‌ها در میان دو جنس مرد و زن عبارتند از سرطان پستان، معده، روده بزرگ و مثانه هستند.
وی ادامه داد: این در حالیست که متوسط بروز سرطان در جهان در میان مردان 205 و در زنان 165 در هر 100 هزار نفر است. یعنی میزان بروز سرطان در کشور ما از متوسط جهانی نیز کمتر است. اما این به معنی کم اهمیت‌تر بودن این بیماری نیست؛ چرا که سرطان سومین آمار مرگ و میر ایرانیان را به خود اختصاص داده و اگر تصادفات را کاهش دهیم عامل دوم خواهد بود.
حریرچی، دلایل افزایش بروز سرطان را افزایش امید به زندگی و افزایش درصد تعداد سالمندان، تغییر شیوه زندگی مانند شیوع مصرف سیگار دانست و گفت: برای مثال شیوع مصرف سیگار در کشور ما بیش از 90 درصد است. همچنین بیش از 90 درصد مردم ما روزانه پنج وعده سبزی را مصرف نمی‌کنند. بیش از 35 درصد افراد جامعه ما تحرک بدنی کمی دارند. 16 تا 32 درصد آنها فشار خون بالا و 50 درصد کلسترول خون بالا دارند.
وی، عوامل محیطی را نیز در افزایش بروز سرطان موثر دانست و گفت: سرانه تولید گاز دی اکسید کربن در کشور ما هفت به ازای هر واحد جمعیت است. همچنین میزان ذرات معلق در هوای شهرهای بالای 100 هزار نفر 15.4 میکروگرم است؛ در حالیکه متوسط جهانی آن 61.4 است. مصرف انرژی ما 2 هزار و 812 کیلوگرم است. گاهی هم غذاهای ما مانند غذاهای فراوری شده به دلیل نمک و نیتراتی که دارند سرطان‌زا محسوب می‌شوند.
وی با بیان اینکه بر اساس مطالعه‌ای که در سال 2008 انجام شد در کل دنیا 1.5 درصد از کل تولید ناخالص جهان صرف سرطان می‌شود، گفت: این آمار از سال 2010 به نزدیک دو درصد رسیده است. بر این اساس هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم سرطان در کشور ما حدود 10 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که 3 هزار میلیارد آن برای هزینه‌های بیمارستانی و 1200 میلیارد تومان در سال هزینه دارو و درمان است.
قائم مقام وزیر بهداشت ادامه داد: اولین اقدام برای مقابله با سرطان پیشگیری است؛ چرا که تا 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند. اقدام دیگر تشخیص زودرس است یعنی فرد مبتلا به سرطان را در مراحل اولیه بروز سرطان کنترل کنیم که برای انجام این کار دو اقدام غربالگری و آموزش به مردم جهت مراجعه زود هنگام به پزشک لازم است. بحث آموزش را اکنون در چهار شهر کشور از جمله بافق و شهرضا اجرا می‌کنیم.
حریرچی، با بیان اینکه طی چند دهه گذشته در همه کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته، میزان بروز سرطان در حال گسترش بوده است، گفت: ما باید فردی را که به سرطان مبتلا می‌شود با هزینه‌های معقول درمان کنیم. بر همین اساس در حال حاضر مراکز جامع تشخیص و درمان سرطان را در 52 مرکز تیپ یک، 37 مرکز تیپ دو و 13 مرکز جامع تشخیص و درمان سرطان یا تیپ سه طراحی کرده‌ایم که این 13 مرکز در حال تکمیل و تجهیز با سرمایه غیردولتی هستند.
رصد نیترات آب تهران
حریرچی در پاسخ به سئوالی درباره میزان نیترات در آب تهران و ارتباط آن با سرطان گفت: بر اساس نظر سازمان جهانی بهداشت سه دیدگاه در زمینه سرطان وجود دارد و آن این است که 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری و 40 درصد آنها قابل درمان کامل هستند. اما باید ببینیم که آیا بشر چنین تجربه‌ای را در جایی از جهان انجام داده یا خیر. اینکه 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری است به شرط این است که همه ریسک فاکتورها را کنترل کنیم.
وی با بیان اینکه میزان نیترات و نیتریت در آب تهران رصد می‌شود، گفت: استاندارد نیترات و نیتریت ما جزو بالاترین استانداردهای تعریف شده بود و حتی معیارمان از برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی 10 برابر سختگیرانه‌تر است. البته در گذشته در برخی مناطق به دلیل کم آبی به میزان استانداردی که تعیین کرده بودیم، تخطی می‌شد، اما اکنون بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان نیترات آب مصرفی ما به میزان معقولی است.
حریرچی با اشاره به سایر ریسک فاکتورهای بروز سرطان، گفت: نمک مصرفی، سیگار و غیره از جمله ریسک فاکتورها هستند. 40 درصد از نمک مصرفی ما از نان می‌آید و باید به تدریج آن را کاهش دهیم. یکی از اقداماتی که در زمینه نان انجام دادیم کاهش جوش شیرین موجود در نان و کاهش تدریجی نمک موجود در این ماده غذایی بود.
وی با بیان اینکه قدم اصلی در کنترل سرطان پیشگیری و تشخیص زودرس این بیماری است، افزود: تاکنون هیچ کشوری نتوانسته میزان بروز سرطان را کاهش دهد، اما کشورها توانسته‌اند که آمار مرگ و میر ناشی از سرطان را کاهش دهند. باید توجه کنیم که فردی که مبتلا به سرطان می‌شود به مراقبت حمایتی و تسکینی نیازمند است. برای مثال یکی از موارد درمان سرطان میزان مصرف مورفین مجاز است که نرم مشخصی دارد و میزان مصرف مورفین مجاز ما بسیار کمتر از کشورهای توسعه یافته است. ما به عنوان مسئول بهداشت و درمان باید به این موضوعات فکر کنیم.
مصرف داروهای شیمی درمانی در ایران بالاتر از متوسط دنیا
حریرچی با اشاره به پرهزینه بودن درمان سرطان گفت: در کشور ما میزان مصرف داروهای شیمی درمانی از نرم معمول راهنماهای موجود و معتبر جهان بالاتر است. بنابراین برخلاف تصور برخی از پزشکان، مصرف زیاد داروهای شیمی درمانی خیلی هم مناسب نیست. راه حل کاهش مصرف این داروها این است که ابتدا پزشکان ما به راهنماهای بالینی وفادار و مقید باشند؛ چرا که در زمینه سرطان گایدلاین‌ها در دسترس هستند و راه حل دوم این است که وزارت بهداشت و بیمه‌ها در پرداخت‌های خود ملاحظاتی مبنی بر میزان تجویز دارو مطابق گایدلاین‌ها داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: باید توجه کرد که در نظام‌هایی که پرداخت از جیب زیاد است، نهادینه‌سازی گایدلاین مشکل است. بنابراین ما باید نقش تولیت و سیاست‌گذار را افزایش داده، تامین منابع مالی را بالا برده و تعهد حرفه‌ای به گایدلاین‌ها را هم در جامعه پزشکی و هم در میان مردم افزایش دهیم. مردم باید توجه کنند که گاهی تاثیر شیمی درمانی در بقای فرد تنها 2 درصد است.
منبع: تسنیم
