پاتریک مک کیور (patrick J.Mc Keever) روز دوشنبه در دیدار با مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، افزود: بازدید اولیه ما از ژئوپارک قشم، حاکی از پیشرفت های چشمگیر این ژئوپارک در مسیر جهانی شدن دارد و امیدوارم این مهم محقق شود.
وی با بیان اینکه درخواست قشم برای بازگشت دوباره به شبکه جهانی ژئوپارک ها در دست بررسی است، ادامه داد: مرحله نخست این فرایند با قبول درخواست ژئوپارک قشم با موفقیت آغاز شده است و در مرحله بعد کارشناسان یونسکو دستاوردها و ظرفیت های ژئوسایت های قشم را ارزیابی می کنند.
مک کیور با بیان اینکه تغییرات مثبت ژئوپارک قشم نسبت به گذشته در همان نگاه نخست نیز مشهود است، گفت: این تغییرات در جامعه محلی درگیر با ژئوپارک قشم نیز ملموس است و می توان آن را دستاوردی مهم برای پیوستن به شبکه جهانی ارزیابی کرد.
وی نخستین و مهمترین گام برای پیوستن یک ژئوپارک به شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو را انگیزه مسئولان و مدیران منطقه دانست و افزود: تجربه 16 ساله من در این زمینه نشان می دهد که برخی ژئوپارک های ضعیف با مدیریت قوی توانسته اند به جایگاه ارزشمندی در این شبکه دست یابند.
رئیس شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو با بیان اینکه درخواست جهانی شدن ژئوپارک قشم یکی از 17 درخواستی است که امسال برای این نهاد ارسال شده است، تاکید کرد: در این ارتباط هرچند ممکن است برخی ژئوپارک ها مولفه های برجسته و شاخص زمین شناسی نداشته باشند، اما چرخه مدیریت، برنامه اقتصادی و فرایندهای خوبی برای جامعه محلی ارایه کرده اند.
وی مهمترین توصیه خود به مسئولان ژئوپارک قشم را ادامه مسیر کنونی اعلام کرد و گفت: ژئوپارک قشم فرایند و چشم انداز خوبی به ویژه در حوزه مشارکت جامعه محلی در برنامه های خود تعریف کرده است.
مک کیور با بیان اینکه در صورت پیوستن ژئوپارک قشم به شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو، چهار سال دیگر بازرسی های سختگیرانه تری از این ژئوپارک انجام می شود، افزود: این سیاست با هدف تداوم برنامه های ژئوپارک قشم انجام می شود و بر ادامه پیشرفت ها تاکید دارد.
وی یادآوری کرد: در حقیقت ارزیابی ها و کنترل های شبکه جهانی ژئوپارک یونسکو بسیار سختگیرانه تر از دیگر بخش های یونسکو همچون ارزیابی از سایت های میراث جهانی و ذخیره گاه های زیست کره است.
***تاثیر اقتصادی ژئوپارک بر اقتصاد جامعه محلی افزایش یابد
رئیس شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو با تاکید بر اینکه تاثیر اقتصادی ژئوپارک ها بر اقتصاد جوامع محلی باید افزایش یابد، گفت: در این ارتباط چند کشور اروپایی گزارش هایی مبنی بر تاثیر اقتصادی برند ژئوپارک یونسکو بر اقتصاد منطقه ای و نقش آن در توسعه پایدار اقتصاد جوامع محلی منتشر کرده اند و این موضوع به عنوان محور اصلی برنامه های این نهاد دنبال می شود.
وی ادامه داد: استفاده از لوگوی ژئوپارک یونسکو به عنوان مولفه ای تاثیر گذار در حوزه های اشتغال و رشد اقتصادی جوامع محلی شناخته می شود و می توان از این ظرفیت برای توسعه این قشر بهره برد.
***ژئوپارک قشم مرکز منطقه ای ژئوپارک های منطقه شود
رئیس شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو گفت: امیدوارم در صورت تائید پرونده ژئوپارک قشم در شبکه جهانی، این جزیره به عنوان مرکز منطقه ای ژئوپارک ها ایفای نقش کند و میزبان ورک شاپ ها و دوره های آموزشی برای کشورهای همسایه باشد.
وی اضافه کرد: در منطقه خاورمیانه از 2 کشور ایران و لبنان درخواست پیوستن به شبکه جهانی ژئوپارک ها دریافت کرده ایم و به زودی درخواست هایی از کشورهای تاجیکستان، ارمنستان، ازبکستان و آذربایجان به این نهاد ارسال می شود.
مک کیور با بیان اینکه شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو شامل 120 عضو از 33 کشور جهان است که همواره در حال تبادل اطلاعات و همکاری هستند، افزود: فعالیت در این شبکه یک مسیر دو طرفه است و علاوه بر کسب تجربه های دیگران، باید به دنبال آموزش و انتقال دستاوردهای هر ژئوپارک به دیگر مناطق بود.
وی با بیان اینکه یکی از مسئولیت های شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو، حمایت کردن از مناطقی است که درخواست پیوستن به این مجموعه را داده اند، اظهار کرد: به طور مثال در دی ماه گذشته ورک شاپی در چین برگزار شد و مشابه این رویداد در اردیبهشت سال آتی در کره جنوبی محقق می شود و کشورهای همسایه از آموزش های این ورک شاپ ها بهره می برند.
مک کیور اضافه کرد: هر ساله در جزیره «لسوس» یونان نیز یک دوره فشرده مدیریت ژئوپارک برگزار می شود و از مسئولان ژئوپارک قشم دعوت می کنم که در این دوره شرکت کنند.
***هفته آینده ارزیاب های ژئوپارک قشم توسط یونسکو انتخاب می شوند
رئیس شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو با اشاره به فرایند پیوستن مجدد ژئوپارک قشم به شبکه جهانی ژئوپارک ها، گفت: هفته آینده ارزیاب های ژئوپارک قشم انتخاب و در حد فاصل اردیبهشت تا مرداد سال آینده برای بازرسی به این جزیره سفر می کنند.
وی با بیان اینکه در مرحله نخست پرونده ژئوپارک قشم پذیرفته شده است، افزود: در حال حاضر منتظر پاسخ اتحادیه بین المللی علوم زمین هستیم تا ظرفیت های زمین شناختی ژئوپارک قشم را مشخص و اعلام کنند.
مک کیور مدت بازرسی از پیشرفت های ژئوپارک قشم را حداقل سه روز اعلام و اضافه کرد: باید در این مدت تمام فعالیت های محیط زیستی، آموزشی، صنایع دستی و دیگر جزئیات مرتبط با ژئوپارک ها به بازرسان یونسکو ارایه شود.
وی ادامه داد: در درجه نخست این بازرس ها یک سری پیشنهادها به مسئولان ژئوپارک قشم ارایه می کنند و پس از ترک قشم گزارشی در خصوص وضعیت این منطقه به این نهاد ارایه می دهند و ما برای شورای برنامه بین المللی ژئوپارک ها (UGG) ارسال می کنیم.
مک کیور افزود: شهریور سال آتی نیز در انگلستان جلسه ای برای بررسی ارزیابی ها، برگزار می شود و بر اساس آن در خصوص قبول یا رد درخواست ژئوپارک ها تصمیم گیری می شود.
وی اضافه کرد: در صورتی که درخواست ژئوپارک قشم در شهریور سال آینده تائید شود، این پرونده برای شورای اصلی یونسکو ارسال می شود و در آنجا تصمیم نهایی در این زمینه گرفته خواهد شد.
رئیس شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو با بیان اینکه تصمیم این شورا قابل بحث و اعتراض نیست، گفت: در حقیقت تا پیش از این مراحل نمی توان در زمینه نتیجه نهایی اظهار نظر کرد.
ژئوپارک منطقه ای است با وسعت کافی که مرزهای آن به وضوح مشخص شده و چندین پدیده بارز زمین شناسی در محدوده آن قرار دارد و میراث زمین شناختی آن ناحیه با مدیریتی دقیق و دایمی حفظ و نگهداری شود و این محدوده باید بتواند در توسعه اقتصادی جوامع پیرامون خود نقش مؤثری ایفا کند.
ژئوپارک ممکن است علاوه بر پدیده های زمین شناسی از آثار تاریخی، بوم شناسی، باستان شناسی و میراث فرهنگی و طبیعی دیگر برخوردار باشد که ژئوپارک قشم دارای تمامی ویژگی های یاد شده است.
در صورت ورود ژئوپارک قشم به شبکه جهانی ژئوپارک ها، این ژئوپارک نخستین ژئوپارک خاورمیانه و شمال آفریقاست که ثبت جهانی می شود.
ژئوپارک قشم به عنوان نخستین و یگانه ژئوپارک خاورمیانه در سال 2006 با وسعتی افزون بر 300 هزار هکتار که محدوده غربی جزیره را در برمی گرفت، در فهرست شبکه جهانی ژئوپارک ها ثبت شد اما به دلیل برخی مشکلات از این فهرست حذف شد.
در این دوره تنها 19 کشور جهان ژئوپارک ثبت شده داشتند که ایران نیز به واسطه ژئوپارک قشم یکی از این 19کشور دارای ژئوپارک در شبکه جهانی ژئوپارک ها قرار داشت.
در این میان ژئوپارک قشم به واسطه واقع شدن در منطقه راهبردی خلیج فارس از اهمیت بالاتری برخوردار است و از طرف دیگر، این ژئوپارک به دلیل قرار گرفتن بین ژئوپارک های شرق آسیا و اروپا جایگاه خاصی در منطقه و بین ژئوپارک ها پیدا کرده است.