پژوهشهای علمی صورت گرفته در همدان موید این است که متغیرهایی نظیر تحصیلات، میزان درآمد و ثروت، جنسیت و برنامههای آموزشی رابطه مستقیمی با شادکامی سالمندان دارد.
به گزارش ایرنا، یکی از دورههای زندگی انسان که سلامت روانی به ویژه امید و شادکامی ممکن است دچار اختلال شود، دوران سالمندی است؛ چراکه با افزایش سن افراد با واقعیتهایی روبرو میشوند که ممکن است شادکامی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
شادکامی به عنوان یک مقوله ذهنی دارای ۲ مؤلفه عاطفی به معنای لذت و مؤلفه شناختی که همان سلامت ذهنی است تعریف میشود و در این چارچوب افرادی که موقعیتها و فعالیتهای شادتری را به عنوان منابع شادکامی خود معرفی کردهاند، از سلامت روانی بیشتری برخوردارند.
شادکامی با افزایش تندرستی جسمی و روانی، خواب راحتتر، کاهش سطح استرس و افسردگی، بهبود عملکرد قلبی عروقی، افزایش عمر، سازگاری بهتر با رخدادهای زندگی، تقویت سیستم ایمنی، افزایش کیفیت زندگی و درنهایت رضایت از زندگی ارتباط دارد.
احساس شادکامی از مهمترین نیازهای روانی بشر محسوب میشود به طوریکه افراد دارای تجارب شاد با شدت بالاتر، سلامت روانی بیشتری را گزارش کردهاند.
از جمله مداخلات اثر بخش برای افزایش شادکامی افراد سالمند، میتوان به حمایت اجتماعی اشاره کرد چراکه سالمندان با دریافت حمایت از اطرافیان احساس احترام و ارزشمند بودن خواهند کرد.
دانشیار و رئیس مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی همدان در این باره به ایرنا گفت: سال گذشته برای بررسی تأثیر برنامه آموزشی بر وضعیت شادکامی سالمندان ۶۰ تا ۷۵ سال مراجعهکننده به کانونهای سالمندی شهر همدان با کاربرد تئوری، حمایت اجتماعی پژوهشی صورت گرفته است.
بابک معینی اظهار داشت: این مطالعه در ۲ مرحله توصیفی - تحلیلی و مداخلهای در بین سالمندان مراجعه کننده به کانونهای سالمندان شهر همدان انجام شد.
وی ادامه داد: در مرحله نخست این مطالعه برای بررسی وضیعت شادکامی و حمایت اجتماعی، ۴۱۱ سالمند مورد بررسی قرار گرفتند.
معینی گفت: همچنین در مرحله دوم مداخله از نوع پیش آزمون - پسآزمون همراه با گروه کنترل بود که کانون 'برنادلان' به عنوان گروه مداخله و کانون آموزش و پرورش به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد.
رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار داشت: نتایج مطالعه توصیفی حاکی از ارتباط بین شادکامی و حمایت اجتماعی و سازههای آن بود.
معینی بیان کرد: همچنین پژوهش صورت گرفته در رابطه با نقش درآمد در شادکامی نشان داد که با افزایش درآمد، میزان شادکامی هم افزایش پیدا میکند.
وی گفت: در خصوص متغیر سن، یافتهها حاکی از ارتباط معکوس شادکامی و مؤلفههای آن با افزایش سن بود به طوریکه با افزایش سن شادکامی افراد کاهش پیدا میکند.
رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی همدان افزود: یکی از عوامل مهم در ایجاد شادکامی میزان تحصیلات افراد است؛ چراکه تحصیلات بر روی شغل و درآمد افراد تأثیر میگذارد.
معینی اضافه کرد: یافتههای به دست آمده نشان از ارتباط معنی دار شادکامی با تحصیلات دارد به این معنا که با افزایش سطح تحصیلات، افراد سالمند شادی بیشتری را تجربه میکنند.
وی ادامه داد: حمایت اجتماعی یک عامل کلیدی روانی و اجتماعی است که آسیبپذیری افراد را در برابر عوارض ناشی از تنش کاهش میدهد.
رئیس مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار داشت: مطالعات نشان داده که مؤلفههای مختلف حمایت اجتماعی به ویژه حمایت عاطفی، فشار روانی را کاهش میدهد.
معینی افزود: اجرای برنامه آموزشی و نیازهای آموزشی به شیوههای مختلف مانند برگزاری کلاسهای آموزشی، استفاده از فیلمهای آموزشی، تهیه و توزیع کتابچه و نشریات مصور آموزشی، افزایش سطح آگاهی و تغییر نگرش نسبت به زندگی با راهبرد حمایت اجتماعی، برای افزایش شادکامی در سالمندان ضروری است.
رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی همدان پیشنهاد داد: برای افزایش نشاط اجتماعی در بین سالمندان، از ظرفیت رسانههای عمومی برای آموزش بهره گرفته شود همچنین پویشهای آموزشی در مناسبتهای مختلف مثل روز سالمند و هفته سلامت انجام شود.
معینی ادامه داد: آموزش به خانوادهها برای آگاهی نسبت به درک روانی سالمند و مشکلات بیولوژیکی و فیزیولوژیکی این قشر، حساس کردن و ایجاد مسئولیت در بین اعضای خانواده و مراقبان نسبت به توجه و محبت به این گروه حساس و آسیب پذیر نیز ضروری به نظر میرسد.