به گزارش خبرنگار تابناک هرمزگان،محمد سعید احمدی طیفکانی در یادداشتی نوشت:اثر معماری دراطراف و گوشه های خود دارای و مرزهایی است که این مرزها اغلب در ارتباط با شهر تعریف می شوند و معمولا به عنوان خطی جدا کننده بین لبه ی بنا و فضاهای متعلق به شهر منظور می گردند درحقیقت مرزها و لبه های اثر معماری امکانات بالقوه ای برای افزایش کیفیات فضایی ساختمان و شهر هستند ارتباط بین بنا و شهر در معماری برونگرای امروز چندان مورد توجه قرار نمیگیرد درحالیکه توجه صحیح به این رابطه در معماری درونگرای گذشته به تقویت پیوستگی بنا و شهر و افزایش کیفیات فضای شهری منجر شده ست. شهرها متشکل از عناصر و اجزاء و فضاها و عملکردها به عنوان بزرگترین مجموعه آثار انسانی بر کره زمین هستند. امروزه با افزایش جمعیت شهرهای بزرگ و بروز مشکلات ومعضلات ناشی از کمبود فضا در این شهرها، کارشناسان و متخصصین شهرسازی به فکرایجاد شهرهای جدید برای اسکان سرریز جمعیت شهرها وکاهش مشکلات آن افتادهاند. اما متأسفانه این شهرسازان به یک مسأله اساسی یعنی ساکنین شهرها وایجاد هویت که باعث ماندگاری وحس تعلق در آن میشود توجه نکرده و با ایجاد محیط مصنوع و تقلید از »قواعد زیبا شناسی« دیگران زمینه ساز از خودبیگانگی و بحران هویت شده اند. این امر اسکان در شهرهای جدید را با مشکلاتی مواجه کرده خصوصاً در ایران برنامه اسکان جمعیت در شهر های جدید طبق پیشبینی های به عمل آمده، انجام نشده است و مردم تمایلی برای اسکان در آن جز از روی ناچاری ندارند. عناصر معماری و شهرسازی به عنوان ظرف فعالیت ها و حیات و زندگی جامعه، بیشترین ارتباط را با انسان برقرار نموده و جسم و ذهن او را تحت تاثیر قرار می دهند. انسان تقریبا در تمام عمر خویش در فضا و مکانی ساخته شده زندگی و فعالیت می کند؛ مدام احساس محصور بودن دارد؛ قسمت اعظم فعالیت او در مسیرها و در بین عمارات و فضاهای انسان ساخت انجام می شود؛ و به طور مداوم اطلاعاتی را از محیط اطراف خود دریافت می کند.یکی از مهمترین موضوعاتی که، هم در زمینه تاثیرات متقابل انسان و محیط، هم در شناخت محیط، و هم در روند برنامه ریزی و طراحی محیط مطلوب زندگی، نقشی شایان توجه را ایفا می کند، موضوع »ادراک« است که به تبع آن، موضوع »ادراک محیط« و »زیبایی شناسی« نیز زمینه هایی هستند که در هر گونه اظهار نظری که در مورد محیط انجام شود، می توانند مورد استفاده و استناد قرار گیرند
معماری و شهرسازی به اعتبار آنکه نمودی مادی و عالی از ارزش‌های فرهنگی هر جامعه است، یکی از عناصر هویت‌ساز جوامع به شمار می‌رود اما سیمای کنونی معماری ساختمان ها و بناهای بعضی از شهرهای ایران بخصوص شهر ساحلی بندر عباس حاکی از بی نظمی شهر سازی و دور شدن از هویت ایرانی- اسلامی و اصیل شهر می باشد .نمای ساختمانها به عنوان یک عنصر مهم فرهنگی و هویتی در زندگی شهروندی شناخته میشود، به همین جهت، معماری استفاده شده در ساختمانها تاثیر مستقیمی بر سایر اجزا و عناصر اطراف دارد.هویت شهری یکی از مهمترین مباحث حرفه‌ای در شهرسازی است که مدیران شهری بر پایه فرهنگ بومی، برنامه و طرح شهری را ارائه و اجرا کرده تا شهر هویت زیبای ایرانی داشته باشد و گویای فرهنگ، آداب و رسوم و نماد های بازر آن منطقه است.ایران به لحاظ فرهنگ معماری یکی از کشورهای شاخص در جهان به شمار می‌رود، اما حفظ معماری تاریخی و توجه به ارزش هویتی یکی از مباحثی است که امروز در برخی از شهرهای کشور با فقدان آن مواجه هستیم، در صورتی که احیای آن می‌تواند ما را به بازیابی هویت معماری اصیل خود نزدیک کند.در این زمینه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بارها بر اهمیت نمادهای بصری و جلوه‌های ظاهری در شهرها تاکید کرده‌اند و به اهمیت شکل و چگونگی اجرای پروژه‌های عمرانی و پارامترهای معماری شهری متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی پرداخته‌اند و شهروندان ایرانی را از مسائل پراهمیت شهری تلقی کرده‌اند. در هر صورت پس از مطالعه وبررسی در حوزه معماری وشهر سازی شهر بندر عباس می توان بناهای شهر بندرعباس را به طور کلی به چند گروه مختلف دسته بندی کرد: اولین دسته آن شامل ساختمان‌های سنتی وتاریخی بافت قدیمی شهر (محله سورو،محله پشت شهر، عمارت کلاه فرهنگی، معبد هندوها و ...) است که از فرم و زیبایی خاصی پیروی می‌کنند و عموما ساخت و مصالحی ساده دارند. اما گروه بعدی ، متعلق به زمانی که رویکرد توسعه این شهربا هدف تبدیل آن به یک مرکز بندری و رقابت با مقاصد تجاری و بندری بوده است و در این زمان که در دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی بود خانه‌ها و ساختمان ها با تکنولوژی جدیدتری نسبت به گذشته ساخته شدند که هنوز در شهر وجود دارند؛ مانندهتل هما وساختمانهای اداری ونظامی مختلف ... ، اما گروه بعدی ساختمان‌هایی را شامل
میشود که در دهه 80 و90 به گونه های مختلف ساخته شده اند و در این زمان بود که بازار های متعددی با سبک معماری مدرن و با وسعت زیاد ساخته شد. همچنین ساخت منازل مسکونی بلند مرتبه در نواحی ساحلی ومرکز شهر همراه با شروع ساخت منطقه جدید مسکونی به نام شهرک پیامبر اعظم( ص) شروع شد. امروز مراکز مسکونی، گردشگری و اقامتی زیادی را در حال ساخت مشاهده می‌کنیم که نشان می‌دهد این روند در شهر همچنان ادامه دارد، اما شاید نیاز به رویکردی نو در نگاه به شهرسازی باشد و برای جذب گردشگران و سرمایه گذاران از سراسر دنیا نیاز به ایجاد جذابیت های بیشتر و بدون تقلید از شهرها و حتی کشور های همسایه باشد. به عنوان نمونه ساختمان دانشگاه آزاد اسلامی شهر بندرعباس یا ساختمان جدید استانداری هرمزگان نمونه ای از ساختمان های با هویت ایرانی اسلامی وهمخوان با شرایط اقلیمی استان می باشند. بدون تردید نمونه بارز بی‌توجهی به معماری تاریخی و سنتی در بیشتر سازه‌های امروزی را می‌توان در شهر بندرعباس مشاهده کرد. در ابتدا لازم است مهندسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند بهترین مسیر و درست‌ترین نوع طراحی را در اولویت ساخت بناهای شهری در نظر بگیرند. اگر اصلاحات را از کوچکترین پروژه‌ها مانند پروژه های ساختمانی در مقیاس محدود آغاز کنیم می‌توانیم امیدوار باشیم که در سطح کلان شهری مشکلات موجود رفته رفته اصلاح خواهد شد.بدون تردید معماری خوب به معماری‌ای گفته میشود که بتواند در مرحله اول با محیط زیست دوست بوده و از بروز آسیب‌ها جلوگیری کند و در مرحله دوم بتواند بر مبنای یک طراحی مناسب احساس امنیت و آرامش را به کاربران انتقال دهد. این در حالی است که در کنار این پروژه‌ها، فضاهای بی نظیری مانند عمارت کلاه فرنگی یامعبد هندوها در شهر داریم که با گذشت چندین سال از ساخت آنها همچنان زنده و پویا هستند و افراد با قرارگیری در آن مکان احساس راحتی می‌کنند.یک طرح زمانی موفق است و می‌تواند عنوان بهترین معماری را به خود نسبت دهد که این دو شاخصه را در کنار هم رعایت کند و با رعایت منابع تجدیدپذیر در ساخت، این وظیفه را به نحو احسن در مقابل چشم بیننده قرار دهد.در حالی که در برخی از شهر های کشور نظیر شیراز، تبریز، اصفهان و یزد، به معماری اصیل این مناطق به خوبی توجه شده و زمینه‌ساز رشد و توسعه این مناطق را به ویژه در جذب گرد شگر فراهم کرده اما در شهر بندرعباس معماری سازه‌های شهری با هیچ اسلوب و قاعده ای مبتنی بر معماری بومی و اصیل همخوانی ندارد. برخی
ساختمانها مطابق معماری رومی بنا شده در حالیکه این سبک معماری‌ها نه با فرهنگ ایرانی اسلامی و نه با شرایط اقلیمی استان مطابقتی ندارد. با بیان اینکه هنوز برای معماری شهر بندرعباس، هویتی تعریف نشده است زیرا که ساختمان ها و بناهایی که امروز در شهر مشاهده می‌کنیم،از نظم خاصی برخوردار نیستند،نهادهای مربوطه (شهرداری، مسکن وشهرسازی، نظام مهندس ساختمان و...) تاکنون برنامه قابل توجه و اثرگذاری در حوزه معماری ارائه نداده‌اند و چنانچه این ضایعه جبران نشود چیزی از معماری کهن این مرز و بوم برای انتقال به نسل‌های بعدی در اختیار نخواهیم داشت. علاوه بر چالش‌هایی که در خصوص معماری شهری داریم، نبود مبلمان شهری نیز یک چالش است، چرا که در مبلمان فعلی شهر بندرعباس به ویژه در معماری کوچه‌ها و خیابان‌ها، جایی برای تعاملات و مراودات مردم دیده نشده است. در این
میان شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برای هماهنگ کردن برنامه‌های شهرسازی به منظور ایجاد محیط زیست بهتر برای شهر وندان، همچنین یافتن شیوه‌های اصولی و مناسب ساختمانی در مناطق مختلف کشور با توجه به شرایط اقلیمی شکل گرفته است.با این وجود به نظر میرسد این شورا چندان خروجی اثر گذاری تاکنون برای شهر بندر عباس نداشته است. باید به این نکته توجه داشت که یک فاصله میان معماری و شهرسازی وجود دارد، در بحث معماری ممکن است دو ساختمان با معماری فاخر و بسیار شکیل ساخته شود اما در کنار یکدیگر ترکیب مناسبی نداشته باشند در چنین حالتی میان معماری و شهر سازی شکاف ایجادمیشود. که این شکاف توسط مدیریت شهری پر خواهد شد. علاوه بر این ،باید با سازمان نظام مهندسی برنامه‌ها و نشست های تخصصی برگزار شود و مدیریت شهری باید بر ساخت‌و سازهای جدید، نظارت بیشتری نماید تا علاوه بر اینکه استاندارد ها و قوانین موجود در معماری و شهرسازی به درستی رعایت شود سبک وسیاق سازهها نیز مطابق با الگوهای اصیل ایرانی اسلامی و شرایط اقلیمی استان باشد.سامان دهی امور شهری تنها به یک دستگاه و نهاد مربوط نمی‌شود بلکه دستگاه های متعددی در این رابطه نقش و رسالت دارند، از همین‌رو متوجه کردن همه انتقادات به مدیریت شهری منطقی نیست. تدوین ضوابطی خاص برای ساماندهی معماری سازهها در شهر بندرعباس می تواند مشکلات را کم کند که تدوین این ضوابط و مقررات با همکاری کارگروه معماری و شهرسازی نظام مهندسی خواهد بود و می‌تواند نقش بسیار موثری در ارائه الگوهای بومی و استاندارد ساختمان سازی ایفا کند.شهر بندرعباس طی سال های گذشته پیشرفت های قابل توجهی در زمینه ی شهرسازی داشته، به طوری که می توان به صورتی واضح شاهد رشد مدرنیته و جذابیت های معماری در شهر بود. در کنار بافت های سنتی می توان مناطقی را مشاهده کرد که طبق آخرین متد های شهرسازی ساخته و پرداخته شده اند و می توان آیند های روشن برای شهر تصور کرد.
انتهای پیام /